حقوق بیمار از ملزوماتی است که ارائه دهندگان خدمات سلامت در هر سطحی موظف به رعایت آن هستند؛ این قوانین از بیماران در برابر سوءاستفاده و تبعیض حمایت می کند و عملکرد اخلاقی را بهبود می بخشد.حقوق بیمار عبارت است از وظایفی که اعضای تیم درمانی در مقابل وی دارند که شامل نیازهای جسمی، روحی، روانی و اجتماعی مشروع و معقول در شرایط خاص است .از جمله مهم ترین حقوق بیماران شامل رازداری اطلاعات، حفظ حریم خصوصی، شناختن محل بستری و اعضای تیم درمانی، کسب اطلاعات درباره سیر بیماری، رسیدن به شکایات و درخواست ها، تصمیم گیری، توجه به عقاید و مسائل فرهنگی بیمار، ارجاع به مراکز تخصصی تر، دریافت خدمات درمانی با کیفیت مناسب و احترام است. هدف منشور حقوق بیمار، مشخص کردن روابط بین بیمار پزشک در رابطه با رضایت از درمان پزشکی  و محرمانه بودن مسائل مربوط به آن است.ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی می توانند نقش مهمی را در ارتقاء و حمایت از  حقوق بشر در مراقبت از بیمار ایفا کنند.امروزه علی رغم تلاش های پزشکان و کارکنان بخش بهداشت و درمان، میزان نارضایتی و شکایت بیماران رو به افزایش نهاده است . چنان که بخش عمده ای از نارضایتی  مربوط به رعایت ، نکردن حقوق بیماران در مراکز درمانی است.

اگرچه تمامی  اعضای گروه پزشکی بر آگاهی از مفاد منشور حقوق بیمار در راستای رعایت هر چه بهتر آن اتفاق نظر دارند و در همه کدهای اخلاق پزشکی در این زمینه تأکید شده است، اما نتیجه مطالعات مختلف نشان می دهد که سطح آگاهی از حقوق بیمار و همچنین میزان رعایت آن در شرایط مناسبی قرار ندارد. مطالعات انجام شده در ایران، بیانگر سطح آگاهی ضعیف بیماران و حتی سطح آگاهی متوسط پرستاران، پزشکان و کارورزان در خصوص منشور حقوق بیمار است.همچنین مطالعات انجام شده در سایر کشورها نیز نشان می دهد که پزشکان، پرستاران و بیماران از حقوق بیمار، منشور حقوق بیمار ، حفظ حریم شخصی و جنبه های قانونی پزشکی آگاهی کمی داشتند. توجه به مسئله حقوق بیمار و از آن مهم تر رعایت این حقوق بر تمامی اعضای تیم درمان امری لازم و غیرقابل انکار است.

قانون انطباق و موازین شرع هم جهت با حقوق گیرنده خدمت در جهت ارائه خدمت به بیماران و رضایت آنها از اجرای قانون انطباق در مؤسسات درمانی آموزشی می باشد. محور رضایت بیماران از نحوه رفتار و بر خورد کارکنان با اعتقادات و حریم و مراقبت های معنوی و نیز رعایت همگنی پزشک و پرستاران در مراقبت ها و امور درمانی  آنها می باشد. اکثر شکایات بیماران و همراهان آنها از موارد بالا می باشد. لذا اهمیت به این مقوله سبب کاهش شکایات و رضایت مندی بیماران می شود.

در مطالعه ها ارﺗﺒﺎط ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑـﻴﻦ ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﻤﺎران و رﺿﺎﻳﺖ  ﻣﻨﺪی از اﺟﺮای ﻣﻨﺸﻮر ﺣﻘـﻮق ﺑﻴﻤﺎر دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. در مطالعه بصیری مقدم در ﺧﺼﻮص دریافت خدمات ﻣﻄﻠﻮب ﺳﻼﻣﺖ و اﺣﺘﺮام ﺑﻪ  ﺣﺮﻳﻢ  ﺧﺼﻮﺻﻲ  ﺑﻴﻤﺎر و  رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻞ رازداری  در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن های ﺧﺼﻮﺻﻲ و دوﻟﺘﻲ  ﺗﻔـﺎوت آﻣﺎری ﻣﻌﻨﻲداری وﺟﻮد داﺷﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺿﺮورت ﻣﻴﺰان آﮔـﺎﻫﻲ در رﺿﺎﻳﺖ ﻣﻨﺪی ﺑﻴﻤﺎران، ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ  می رﺳﺪ. زﻳﺮا دارای اﺛﺮات  ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺮ روی ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴﺰ دارد.مراکز آموزش بهداشتی درمانی ﺑﻪ  ﻋﻨﻮان  ﻳﻜﻲ از  ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻫـﺎی اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺴﺘﺮی و ﻧﻴﺰ ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ،  ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﺣﺮﻣﺖ و ﻋﺰت ﺑﻴﻤﺎر و اﺣﺘﺮام ﺑـﻪ ﺣﻘﻮق وی و ﺧﺎﻧﻮاده اش و نیز تیم ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ اش فراهم ﻧﻤﺎیند. اﻳﺠﺎد اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺘﻠﺰم وﺟـﻮد ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺳـﺎزﻧﺪه و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ بین ارائه دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﺧﺪﻣﺎت ﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎن  ﺳﻼﻣﺖ اﺳﺖ.  ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ارﺗﻘﺎء ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ در ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷد.ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻤﺎران ﺟﺰء ﻳﻜﻲ از اوﻟﻮﻳﺖ ﻫﺎ و ﻧﻴﺰ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺻﻠﻲ آنها و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﻛﺰ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ می ﺑﺎﺷﺪ.

تعریف رضایت در بررسی رضایت بیمار بسیار مهم است. لیندر پلز تأکید دارد ما نیاز داریم مفهوم رضایت را درک کنیم قبل از اینکه بتوانیم به درستی توضیح دهیم چرا برخی عوامل سبب آن می شود یا بر روی آن تأثیر می گذارد. رضایت بیمار تحت تأثیر عوامل فرهنگی، شرایط محیط و ویژگی های فردی متفاوت است اما بطور کلی رضایت بیمار ارزیابی ذهنی بیمار از واکنش های شناختی و عاطفی که در نتیجه تداخل بین انتظارات از مراقبت ایده آل و درک بیمار از مراقبت ارائه شده حاصل می شود.

همچنین یکی از شاخص های اثربخشی کیفیت خدمات و مراقبت ها در استاندارد اعتباربخشی بیمارستانی، رضایتمندی بیماران می باشد. رضایت بیمار از مراقبت های پرستاری به عنوان شاخص مهم کیفیت و اثربخشی سیستم مراقبت سلامت محسوب می شـود؛ رضایتمندی بیمار شاخصی برای اندازه گیری موفقیت پزشکان و بیمارستان ها می باشد.